در هر خودرویی، سیستم روانکاری یکی از حیاتی‌ترین بخش‌ها برای عملکرد صحیح موتور محسوب می‌شود. اویل پمپ خودرو یکی از اجزای کلیدی این سیستم است که وظیفه تامین و گردش روغن در موتور را بر عهده دارد. اگر اویل پمپ دچار مشکل شود، ممکن است موتور خودرو در معرض آسیب‌های جدی قرار گیرد. در این مقاله، به بررسی عملکرد، انواع و علائم خرابی اویل پمپ می‌پردازیم.
پس تا انتها با KMC همراه باشید
اویل پمپ چیست؟
اویل پمپ یا پمپ روغن یک قطعه مکانیکی است که با استفاده از نیروی موتور، روغن را از مخزن (کارتل روغن) مکیده و با فشار به بخش‌های مختلف موتور ارسال می‌کند. این فرایند باعث می‌شود که تمام قطعات متحرک موتور همواره با یک لایه روغن پوشیده شوند. همچنین از سایش و افزایش دمای بیش از حد نیز جلوگیری می‌کند.
در واقع، اویل پمپ خودرو مانند قلب سیستم روانکاری موتور عمل می‌کند. همانطور که قلب خون را در بدن پمپاژ می‌کند، اویل پمپ نیز روغن را در کانال‌های مختلف موتور پخش می‌کند تا عملکرد بهینه خودرو حفظ شود.
وظیفه اویل پمپ در خودرو
اویل پمپ وظایف متعددی در عملکرد موتور خودرو بر عهده دارد. برخی از مهم‌ترین وظایف آن عبارتند از:
- تامین فشار مناسب روغن: اویل پمپ، روغن را با فشار مشخصی از کارتل روغن می‌مکد و از طریق مسیرهای مشخصی به قطعات حیاتی موتور می‌رساند. این فشار باید به اندازه‌ای باشد که روغن بتواند تمام قطعات را پوشش دهد، اما در عین حال نباید بیش از حد بالا باشد. زیرا ممکن است باعث آسیب به سیستم روانکاری شود.
- کاهش اصطکاک بین قطعات متحرک: درون موتور، قطعاتی مانند میل‌لنگ، سوپاپ‌ها و شاتون‌ها دائماً در حال حرکت و تماس با یکدیگر هستند. بدون وجود روانکاری مناسب، این قطعات به سرعت دچار سایش شده و ممکن است از کار بیفتند. اویل پمپ خودرو وظیفه دارد که روغن را به‌طور یکنواخت به این قطعات برساند تا اصطکاک کاهش یابد.
- خنک کردن موتور و قطعات داخلی: علاوه بر کاهش اصطکاک، روغن موتور نقش مهمی در کاهش دمای قطعات داخلی موتور نیز دارد. در حین حرکت قطعات، گرمای زیادی تولید می‌شود که در صورت عدم دفع مناسب، ممکن است منجر به خرابی قطعات شود. اویل پمپ با پمپاژ روغن، به انتقال حرارت کمک و از داغ شدن بیش از حد موتور جلوگیری می‌کند.
- تمیز نگه داشتن قطعات داخلی موتور: روغن موتور علاوه بر روانکاری، به تمیز نگه داشتن قطعات داخلی موتور نیز کمک می‌کند. اویل پمپ، روغن را از طریق فیلترهای مخصوص عبور داده و آلودگی‌ها و ذرات معلق را از موتور دور می‌کند. این کار باعث جلوگیری از تشکیل رسوبات و افزایش عمر موتور می‌شود.
- افزایش طول عمر قطعات موتور: با وجود یک اویل پمپ خودرو سالم و عملکرد صحیح آن، سایش و خوردگی قطعات کاهش پیدا کرده و در نتیجه، عمر مفید موتور افزایش می‌یابد. بدون روغن‌کاری مناسب، قطعات موتور به‌سرعت خراب شده و نیاز به تعمیرات پرهزینه‌ای پیدا می‌کنند.
بیشتر بخوانید: روش های نگهداری از خودروهای هیبریدی
انواع اویل پمپ خودرو چیست؟
اویل پمپ‌ها بسته به طراحی و مکانیزم عملکرد به چند دسته تقسیم می‌شوند:
| اویل پمپ دنده‌ای | اویل پمپ روتوری | اویل پمپ پیستونی |
| در این مدل، دو چرخ‌دنده داخلی روغن را از یک سمت مکیده و با فشار به سمت دیگر هدایت می‌کنند. این نوع اویل پمپ در بسیاری از خودروهای سواری استفاده می‌شود. | این مدل شامل یک روتور داخلی و خارجی است که روغن را با فشار یکنواخت به موتور منتقل می‌کند. اویل پمپ روتوری بیشتر در خودروهای مدرن به کار می‌رود. | همانطور که از نامش پیداست، این اویل پمپ با حرکت پیستون‌ها، روغن را با فشار بالا به موتور ارسال می‌کند. بیشتر هم در خودروهای سنگین یا موتورهای خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد. |
علائم خرابی اویل پمپ
خرابی اویل پمپ می‌تواند مشکلات جدی در عملکرد موتور ایجاد کند. برخی از نشانه‌های خرابی اویل پمپ خودرو عبارتند از:
- کاهش فشار روغن: اگر چراغ هشدار فشار روغن روشن شود، ممکن است اویل پمپ به درستی کار نکند.
- صدای غیرعادی موتور: اگر اویل پمپ نتواند روغن را به‌درستی توزیع کند، قطعات موتور دچار اصطکاک شدید شده و صدای غیرعادی تولید می‌کنند.
- افزایش دمای موتور: کاهش جریان روغن باعث افزایش دمای موتور و در نهایت آسیب جدی به قطعات می‌شود.
- روغن‌ریزی و افت سطح روغن: نشتی یا کاهش غیرعادی روغن ممکن است نشان‌دهنده نقص در اویل پمپ باشد.
بیشتر بخوانید: دلیل روشن شدن چراغ چک پیشرانه پس از تعویض روغن موتور
چگونه از خرابی اویل پمپ جلوگیری کنیم؟
برای جلوگیری از مشکلات ناشی از خرابی اویل پمپ، توصیه می‌شود:
- روغن موتور را به‌موقع تعویض کنید. استفاده از روغن نامناسب یا کثیف باعث کاهش کارایی اویل پمپ می‌شود.
- فیلتر روغن را مرتب تعویض کنید. فیلتر روغن کثیف باعث انسداد جریان روغن و فشار بیش از حد به اویل پمپ می‌گردد.
- به علائم هشداردهنده توجه کنید. در صورت مشاهده علائم کاهش فشار روغن، به‌سرعت خودرو را بررسی کنید.
- از قطعات اورجینال استفاده کنید. استفاده از اویل پمپ بی‌کیفیت یا نامرغوب باعث کاهش عمر مفید موتور می‌شود.
جمعبندیاویل پمپ یکی از مهم‌ترین قطعات سیستم روغن‌کاری موتور است که نقش اساسی در کاهش اصطکاک و افزایش طول عمر موتور دارد. اویل پمپ خودرو باید به‌درستی نگهداری و سرویس شود تا از مشکلات جدی مانند کاهش فشار روغن و آسیب به موتور جلوگیری کند. با رعایت نکات نگهداری و سرویس دوره‌ای، می‌توان عملکرد اویل پمپ را بهبود بخشید و از هزینه‌های سنگین تعمیر موتور جلوگیری کرد. |
